U okviru Zorka Keramike posluju dva ogranka: OGRANAK KOP DONJE CRNILJEVO, Donje Crniljevo i OGRANAK KOP JADRANSKA LEŠNICA, Jadranska Lešnica.
Najznačajnija prednost naših kopova je što se na jednom mestu može naći vise vrsta gline. Prema analizama stručnjaka nalazišta obiluju rezervama gline, pa će eksploatacija biti moguća narednih 15 do 20 godina. Kako se u prvih 5-10 m iskopa nalaze opekarske, a ispod slojevi bele keramičke gline, kopovi mogu da snabdevaju I opekarsku I keramičku industriju sirovim materijalom.
Sve gline sa kojima raspolaže Keramika-holding d.o.o. se nalaze na lokaciji Gornjo-tamnavskog tercijernog basena.
Prema mineraloškom sastavu, predstavljaju mešavinu kaolinitno-ilitnih-montmorijonitskih glina koji determiniše njihova ključna svojstva kao što su: plastičnost, livačka svojstva, osetljivost na sušenje, čvrstoća na lom u sirovom stanju, boju pečenja itd.
Aktuelni proizvodi:
- Žuto-crvena opekarsko-keramička glina
- Sivo-bela keramička glina
- Tamna keramička glina
- Homogenizovana glina za podne keramičke pločice
- Kaolinitisani granit (kao topitelj u keramickim masama)
Primena:
- Gruba keramika: opekarska industrija (cigla,crep), keramičke kanalizacione cevi, lončarija;
- Fina keramika: zidne i podne keramičke pločice, sanitarije;
- Ostale upotrebe: industrija papira, gume, đubriva i zaštite bilja, (postiže se dodatnom preradom sirovih glina kao što je usitnjavanje, sušenje, mlevenje-mikronizacija ili jonska izmena). U određenom udelu gline se koriste i u industriji vatrostalnih proizvoda poput šamotnih opeka,strujnih izolatora i sl.
Žuto-crvena opekarsko-keramička glina
Osnovne karakteristike sirovine:
Vlaga kod isporuke: 17.0 - 19.0 % (zavisno od godišnjeg doba)
Ostatak na situ od 63µm: 34.8 %
Hemijski sastav sirovine:
| Komp. | Gub. žar. | SiO2 | Al2O3 | Fe2O3 | TiO2 | CaO | MgO | Na2O | K2O |
| Sadržaj % | 4.76 | 71.06 | 15.08 | 5.30 | 1.00 | 0.25 | 0.30 | 0.14 | 2.11 |
Mineraloški sastav sirovine (Rõ analiza): najzastupljeniji kvarc, minerali grupe filosilikata i grupa smektita u tragovima
Svojstva i ponašanje u procesu sušenja i paljenja:
- voda potrebna za plastičnu obradu: 30.25%
- plastičnost po Pfefferkornu: 33.65%
- skupljanje sušenjem na 105°C: 6.46%
Temperatura klinkerovanja: > 1250°C
Temperatura sinterovanja: > 1250°C
Upotreba sirovine:
Najviše u proizvodnji svih opekarskih proizvoda.
Probe paljenja rovnog uzorka:
| Temperatura | Boja paljenja (CEC) | Ukup. skuplj. | Upijanje vode | Izgled - stanje |
| 1250 °C | H-9 tamno cigla crvena | 12.64 % | 7.01 % | normalan |
| 1170 °C | G-10 tamno cigla crvena | 11.48 % | 11.59 % | normalan |
| 1100 °C | F-10 cigla crvena | 9.57 % | 13.92 % | normalan |
| 1000 °C | E-9 tamnije krem | 7.49 % | 18.43 % | normalan |
| 930 °C | E-8 tamnije krem | 7.25 % | 19.11 % | normalan |
Sivo-bela keramička glina
Osnovne karakteristike sirovine:
Vlaga kod isporuke: 17.0 - 19.0 % (zavisno od godišnjeg doba)
Ostatak na situ od 63µm: 8.59 %
Hemijski sastav sirovine:
| Komp. | Gub. žar. | SiO2 | Al2O3 | Fe2O3 | TiO2 | CaO | MgO | Na2O | K2O |
| Sadržaj % | 6.05 | 65.98 | 20.79 | 1.88 | 1.33 | 0.34 | 0.75 | 0.12 | 2.48 |
Mineraloški sastav sirovine (Rõ analiza): najzastupljeniji kvarc, minerali grupe filosilikata: kaolonit, ilit i grupa smektita u tragovima
Svojstva i ponašanje u procesu sušenja i paljenja:
- voda potrebna za plastičnu obradu: 48.80%
- plastičnost po Pfefferkornu: 54.40%
- skupljanje sušenjem na 105°C: 9.84%
Temperatura klinkerovanja: > 1125°C
Temperatura sinterovanja: > 1200°C
Upotreba sirovine:
Za proizvodnju podnih i zidnih keramičkih pločica sa svetlom bojom pečenog "crepa".
Probe paljenja rovnog uzorka:
| Temperatura | Boja paljenja (CEC) | Ukup. skuplj. | Upijanje vode | Izgled - stanje |
| 1250 °C | A-5 svetlo-siva | 19.06 % | 0.59 % | normalan |
| 1170 °C | G-10 tamno cigla crvena | 18.72 % | 2.79 % | normalan |
| 1100 °C | F-10 cigla crvena | 18.35 % | 7.74 % | normalan |
| 1000 °C | E-9 tamnije krem | 13.88 % | 17.01 % | normalan |
| 930 °C | E-8 tamnije krem | 12.06 % | 20.62 % | normalan |
Tamna keramička glina
Osnovne karakteristike sirovine:
Vlaga kod isporuke: 17.0 - 19.0 % (zavisno od godišnjeg doba)
Ostatak na situ od 63µm: 5.96 %
Hemijski sastav sirovine:
| Komp. | Gub. žar. | SiO2 | Al2O3 | Fe2O3 | TiO2 | CaO | MgO | Na2O | K2O |
| Sadržaj % | 12.09 | 50.08 | 29.29 | 1.51 | 0.70 | 1.47 | 0.73 | 1.78 | 0.32 |
Mineraloški sastav sirovine (Rõ analiza): najzastupljeniji kvarc, glineni minerali i feldspati
Svojstva i ponašanje u procesu sušenja i paljenja:
- voda potrebna za plastičnu obradu: 29.70%
- plastičnost po Pfefferkornu: 31.70%
- skupljanje sušenjem na 105°C: 6.50%
Upotreba sirovine:
Kao veoma plastična sirovina koristi se za proizvode tradicionalne keramike sa sporim procesima pečenja, kao vezivo u proizvodnji vatrostalne keramike i kao kao punilo u raznim industrijskim oblastima.
Probe paljenja rovnog uzorka:
| Temperatura | Boja paljenja (CEC) | Ukup. skuplj. | Upijanje vode | Izgled - stanje |
| 1100 °C | B2/B3 bela-bež | 8.69 % | 14.71 % | normalan |
| 1000 °C | C2/C3 najsvetlije krem žuta | 11.00% | 12.35 % | normalan |
| 900 °C | C4 tamnije krem žuta | 14.06 % | 9.62 % | normalan |
Homogenizovana glina za podne keramičke pločice
Osnovne karakteristike sirovine:
Vlaga kod isporuke: 17.0 - 19.0 % (zavisno od godišnjeg doba)
Ostatak na situ od 63µm: 15.0 - 20 %
Hemijski sastav sirovine:
| Komp. | Gub. žar. | SiO2 | Al2O3 | Fe2O3 | TiO2 | CaO | MgO | Na2O | K2O |
| Sadržaj % | 7.31 | 61.20 | 22.66 | 1.14 | 0.60 | 1.17 | 0.64 | 0.22 | 3.71 |
Mineraloški sastav sirovine (Rõ analiza): najzastupljeniji kvarc, glineni minerali kao kaolinit, fire clay, ilit, montmorijonit, zatim muskovit i feldspati (albit, anortit)
Svojstva i ponašanje u procesu sušenja i paljenja:
- voda potrebna za plastičnu obradu: 30.57%
- plastičnost po Pfefferkornu: 32.52%
- skupljanje sušenjem na 105°C: 7.55%
Upotreba sirovine:
Za proizvodnju podnih i zidnih keramičkih pločica sa svetlom bojom pečenog "crepa".
Probe paljenja rovnog uzorka:
| Temperatura | Boja paljenja (CEC) | Ukup. skuplj. | Upijanje vode | Izgled - stanje |
| 1200 °C | C4 tamnije krem | 10.77 % | 0.30 % | skoro sinterovano |
| 1100 °C | C4 krem | 9.49 % | 3.56 % | normalan |
| 1000 °C | B3/C3 žućkasto krem | 8.85 % | 9.08 % | normalan |
| 900 °C | C1/D1 svetlo krem | 5.45 % | 15.72 % | normalan |
Kaolinitisani granit
Osnovne karakteristike sirovine:
Vlaga kod isporuke: 6.0 - 8.0 %
Ostatak na situ od 63µm: 75.0 - 85.0 %
Hemijski sastav sirovine:
| Komp. | Gub. žar. | SiO2 | Al2O3 | Fe2O3 | TiO2 | CaO | MgO | Na2O | K2O |
| Sadržaj % | 3.20 - 4.10 | 63.0 - 66.0 | 19.0 - 21.0 | 1.50 - 1.65 | 0.20 - 0.23 | 0.85 - 1.25 | 0.20 - 0.30 | 1.75 - 2.70 | 5.40 - 6.45 |
Mineraloški sastav sirovine (Rõ analiza): liskun, kvarc, feldspat, kalcit/dolomit
Svojstva i ponašanje u procesu sušenja i paljenja:
Temperatura klinkerovanja: > 1250°C
Temperatura sinterovanja: > 1250°C
Upotreba sirovine:
Sirovina se upotrebljava isključivo kao tzv. topitelj u keramičkoj industriji.
Probe paljenja rovnog uzorka:
| Temperatura | Boja paljenja (CEC) | Ukup. skuplj. | Upijanje vode | Izgled - stanje |
| 1200 °C | C4 tamnije krem | 5.23 % | 11.52 % | skoro sinterovano |
| 1100 °C | F12 tamno cigla crveno | 2.14 % | 14.87 % | normalan |
| 1000 °C | E10 cigla crveno | 1.05 % | 17.33 % | normalan |
Kontakt:
ZORKA-KERAMIKA D.O.O.
Beograd-Novi Beograd
Bulevar Mihaila Pupina 10v/114
e-mail: s.djakovac@zorka-keramika.rs